COĞRAFİ DURUMU

a) ARAZİ

Keles; 29° 10′ ve 29° 30′ batı meridyenleri, 39° 50′ ve 40° 10′ kuzey paralelleri arasında yer almakta olup ilçe topraklarının tamamı Ege Bölgesi sınırları içindedir. Topraklarını; doğuda İnegöl, güneydoğuda Domaniç ve Tavşanlı, güneyde Harmancık, batıda Orhaneli, kuzeyde Osmangazi ilçeleri çevirir.

İlçe; Uludağ’ın güneydoğu uzantılarından olan Tepel Dağı’nın yine güney ve güneybatı yamaçlarını içine alan, bazı bölümleri düz bazı bölümleri dalgalı bir araziye sahiptir. Arazinin hemen hemen tamamı dağlık olmasına rağmen genel olarak kültüre elverişlidir. Topraklarının % 57 ‘sini (364 km2) ormanların teşkil ettiği Keles, Bursa’nın orman bakımından en zengin ilçesidir.

İlçede hakim olan toprak tipi “kahverengi orman toprağı” olup fazla miktarda kireç ihtiva eder, ancak kil oranı düşük olduğundan kolay işlenir. Toprakta % 30 kireç, % 19 fosfor ve % 2 oranında organik madde bulunduğu, toprağın asidik derecesinin (PH) 7.70 olduğu tesbit edilmiştir.

Kocasu yatağı ve havzası tamamen alüvyonlu topraklardan oluşur. Toprak kalınlığı bu sahalarda 8-10 m.yi bulur, diğer bölgelerde ise genellikle 50-100 cm.dir.

İlçe topraklarında birbirinden ayrı iki dağ sırası bulunmakta; bunlar güneydoğu-kuzeybatı doğrultusunda uzanmaktadır. Bu iki dağ sırası arasında yaylalar ve tepelik sahalar vardır. Genel olarak ilçenin deniz seviyesinden yüksekliği 1.050 m. olup en alçak yer Yazıbaşı Köyü’nün Kocasu kıyıları (500 m.), en yüksek yer Tepel Tepesi (2.052 m.) zirvesidir.

b-) İKLİM ve BİTKİ ÖRTÜSÜ

Yöre; Marmara Denizi’ ne yakın olmakla beraber Uludağ, deniz etkisinin içerilere kadar sokulmasını önler. Bu yüzden bölgede ılıman iklim ile karasal iklim arasında bir geçiş iklimi hüküm sürer. Yağışlar daha çok ilkbahar ve kış mevsimlerinde görülür. Kışın yağış genellikle kar şeklindedir. En soğuk ay Şubat, en sıcak ay ise Ağustos ayıdır. Yıllık ortalama 782,9 mm. ile Bursa’nın en çok yağış alan ilçesi Keles’ te günlük yağış değeri en fazla 129,9 mm. olarak 23 Aralık 1986 günü ölçülmüştür.

Rakıma bağlı olarak ilçenin tabii bitki örtüsü; iğne yapraklı çam ormanları ve bol çayırlı yaylalardır. Yükseklik arttıkça Uludağ göknarı (seneber), yabani kavak, kestane, ardıç ve gürgen gibi ağaç türlerine rastlanmakta olup yayvan yapraklı meşe/akmeşe ağaçları da boldur. Bununla beraber yörede çayır ve mer’a arazisi de büyük yer kaplamaktadır.

c-) AKARSULAR

Bölgede irili ufaklı pek çok akarsu bulunmakla beraber bunların en büyüğü ve en önemlisi Kocasu’ dur. Kocasu; Kütahya Gediz yakınlarındaki Murat Dağı’ nın kuzey yamaçlarından Örencik’ ten doğar. Tarihte ünlü Rhyndakos Çayı budur. Mysia, Bthynia ve Phrygia’ yı birbirinden ayıran sınırı oluşturmuştur. Uzunluğu 276 km. olan Kocasu’nun yatağı ile havzasındaki vadi tabanlarında görülen alüviyal topraklar tarıma oldukça elverişlidir. Yörenin ikinci büyük akarsuyu olan Nilüfer Çayı birkaç küçük derenin birleşmesiyle oluşur. Bu çayın üzerine Bursa’nın içme suyu ihtiyacını karşılamak üzere Doğancı ve Nilüfer Barajları inşa edilmiştir. Bu iki büyük akarsuyun dışında yöredeki diğer önemli akarsular Bıçkı, Sakarı ve Keles Dereleridir.

Ayrıca Kocakavacık, Çayören ve Haydar Köyü yakınlarında şifalı sıcak sular mevcuttur. Ancak ortalama 15 lt/sn verimi olan bu sular ekonomik olarak değerlendirilememektedir.

d-) YERALTI KAYNAKLARI

Keles ve civarı yeraltı kaynakları ile endüstriyel hammadde bakımından oldukça zengin olmasına rağmen bu kaynakların çoğu ekonomik olmadıkları gerekçesiyle işletilmemektedir.

Yörenin en zengin maden yatağı Harmanalanı Köyü yakınlarındaki linyit ocağıdır. Davutlar Köyü civarında da oldukça büyük linyit rezervi bulunmaktadır. Ayrıca Alpagut Köyü’ nde kalsit, Gelemiç Köyü’nde molibden, Kozbudaklar Köyü’nde krom ve mermer yatakları tesbit edilmiştir. MTA tarafından yapılan araştırmalarda yörede; doğal gaz, magnezyum, bakır, demir, boraks ve wolfram madenlerine de rastlanmıştır. Ancak; bu madenler ekonomik olmadıkları gerekçesiyle işletilmemektedir.

G-) SOSYAL DURUM

a) NÜFUS

2000 yılı sayımına göre Keles’ in nüfusu 18.639, nüfus yoğunluğu 29,12′ dir. Genel nüfus 1980 yılına kadar artış, 1980 yılından sonra düşüş eğilimi göstermiştir. Buna karşılık ilçe merkezinin nüfusu az da olsa artmaktadır.

(*) 1997 yılında ilçe merkezi nüfusunda görülen artışın asıl sebebi Küçükkavacık Mahallesi’nin bağlanmasıdır.

İlçede pek fazla iş sahasının olmaması, ayrıca tarım arazilerinin az, ormanlardan faydalanma imkanının da kısıtlı olması nedeniyle bölgeye dışarıdan hemen hemen hiç göç olmamakta buna mukabil ilçemiz ve köylerinden yurt içine ve yurt dışına devamlı olarak göç yaşanmaktadır. Genç nüfusun büyük çoğunluğu özellikle 1980-2000 yılları arasında çevre il ve ilçelere göç etmiştir Öyle ki; Türkiye nüfusu son 60 yılda (1940-2000) yaklaşık % 280 oranında artmışken ilçemiz nüfusu aynı dönemde sadece % 24 oranında artış göstermiştir.

Yörede halkın tamamı Sünni Müslüman ve Türktür. Dışarıdan önemli bir göç olmadığı için genel olarak yöreye ilk yerleşenlerin soyu korunmuş olup akrabalık nisbeti de yüksektir.

Kaynak: Av. Niyazi TOPÇU

Diğer Sayfalar: Tarihi / Ekonomik Durumu / Adının Anlamı / Kültürel Yapısı / Kocayayla / İletişim